Daar waar ik volgens kenners de groeiende invloed van Ai en ChatGPT op ons gehele doen en laten zou moeten omarmen, beangstigt het me juist des te meer. Vooral het woord Artificial staat me van nature tegen, terwijl Intelligence een nogal subjectief (want niet-definieerbaar) gegeven is. Zo vind ik het uitgekiende gedrag van onze kat Gitan negen van de tien keer slimmer dan het voorspelbare dominante haantjesgedrag (“wegwezen!”) van zijn baas.
Voor de goede orde ik ben niet anti, ik ben eerder bang voor de onoverzichtelijkheid van de verregaande gevolgen die Ai en ChatGPT onder de noemer van de “vooruitgang” ons voorschotelen (lees door de strot duwen).
Het echt valt nauwelijks nog van nep te onderscheiden. In de surrealistische wereld van een René Magritte was het de kunstenaar zélf die vanuit zijn/haar creatieve geest de werkelijkheid een eigen briljante en vaak absurde draai gaf. Anno nu wordt het menselijke vermogen te creëren met een muisklik overgenomen door Ai en juist dát beangstigt me.
(tekst gaat onder de afbeelding door)
Voorbeeld:
De liedjes van Johnny Cash voldeden niet langer voor de mens, en dus moest zo nodig een lied in elkaar worden gezet (met een muis, een toetsenbord, en een goede wifi-verbinding) dat Johnny zou kúnnen hebben geschreven met, enger nog, een perfecte synthetische weergave van de stem van Johnny Cash. Ik weiger een link te delen naar dat lied, want ik doe niet aan blasfemie.
Zoals gezegd, het beangstigt me.
De voordelen van Ai en ChatGPT zullen op medisch, economisch, commercieel en financieel niveau ongetwijfeld immens zijn (om die reden ben ik dan ook niet anti), alleen vormt het een lelijke overlappende bedreiging voor alles en iedereen die zich bezighoudt op het creatieve vlak.
Ai overtuigt je dat ook in jóu een Pablo Picasso, Jezus Christus of Elvis Presley schuilt. Met drie drukken op de knop staat je wereld op zijn kop. Ai en ChatGPT stellen geen grenzen, helaas ook niet aan de zelfoverschatting. In de digitale eenheidsworttheorie kan iedereen simpelweg alles.
We zijn op weg naar een surreële schijnwereld waarin geen plaats is voor kwasten, verf, rimpels, wonden, klei, vingers, vals zingen, overgewicht, kromgetrokken spijkers, vulpennen, geklieder, schetsen, (vaak doorgestreepte) aantekeningen, ezelsoren, kreukels, puisten, wijnvlekken, krassen, onkruid, roest, vermolmd hout of gebroken gitaarsnaren.
Op weg naar een feilloze kunstmatige wereld waarin geen enkele twijfel mag bestaan, tot stand gekomen op een toetsenbord waarop de vraagtekentoets ontbreekt.
(tekst gaat onder de cartoon door)
Techmastodonten Elon Musk en Mark Zuckerberg doen nog een extra duit in het zakje door afstand te doen van het factchecken zodat de mens zijn of haar eigen waarheid kan creëren. Nog nooit in de geschiedenis van de mensheid liepen feit, fictie, fantasie en fabel zó door elkaar heen. Jouw waarheid wordt jouw werkelijkheid en andersom.
Niets of niemand houdt de mens nog langer tegen.
Affijn, om die reden ben ik dus als de dood voor Ai en ChatGPT en deze angst heeft mij ertoe gezet om, in de geest van Don Quichotte, een zoektocht naar puurheid te beginnen. De verhalen moeten antwoord geven op de vraag: wat is er vandaag de dag in godsnaam nog écht? Bestaan de échte Mohikanen nog en, zo ja, met hoevelen zijn ze (lees we)?
***
In deel 1 van de miniserie De Laatste der Mohikanen vraag ik jullie aandacht voor een filmpje van de legendarische folkzangeres Joan Baez dat mij vorige week onder mijn ogen kwam, gemaakt op de dag dat Donald Trump werd beëdigd als president van de VS.
Sinds begin jaren zestig zet Joan zich in voor gelijke burgerrechten, in die tijd meestal aan de zijde van Bob Dylan.
We zijn nu dik zestig jaar verder en daar waar het enigma Bob Dylan, inmiddels honderden miljoenen dollars rijker (hetgeen ik hem overigens niet misgun, een deel van zijn vermogen heeft hij immers aan mijn Dylanverslaving te danken), de protesttrein al lang en breed heeft verlaten om zichzelf enkele tientallen keren opnieuw uit te vinden ter meerdere glorie van vooral zichzelf (hetgeen ik hem evenmin aanreken, ik heb Bob inmiddels op een vrijwel gelijke hoogte geschaard als The Big JC himself), gelooft Joan Baez, inmiddels 84 jaar jong, nog altijd in het heilige vuur van het protestlied.
Anders dan haar voormalige geliefde Dylan, bleef Baez een rotsvaste aanhanger van de universele verbondenheid die ook de indianenstam van de Mohikanen zo kenmerkte.
En zo kon het bestaan dat Joan op maandag 20 januari 2025 het lied Marching to the Freedom Land vertolkte in de supermarkt Roberts Market in Woodside California, een onbeduidende gemeente tussen San Diego en San Fransisco. Het is een raadsel waarom Joan Baez dáár haar podium verkoos, maar juist dergelijke mysteries onderscheiden de mens van klinisch berekende computeralgoritmes. In navolging van leermeester Pete Seeger, dé voorganger als het gaat over het verplicht-meezingbare protestlied, zien we Joan handenklappend gelóven in haar missie om mensen bijeen te brengen in plaats van ze uit elkaar te drijven (de ultieme natte droom van de pratende oranje buikspreekpop van Elon Musk en diens onkuise vriendjes).
Wat onschuldig zoekwerk op het net leerde me dat Marching to the Freedom Land een lied is dat in 1965 al werd gezongen bij de historische protestmars onder leiding van Dr. Martin Luther King van Selma naar Montgomery, Alabama. Anno 1965 nam men het begrip verbinden letterlijk door hand in hand te marcheren. De vastberadenheid is ontzagwekkend.
(tekst gaat onder het filpmje door)
Zestig jaar later zet Joan Baez haar strijd voor gelijke rechten voor iedereen nog altijd onverdroten voort, ongeacht geslacht, religie, ras, nationaliteit of sexuele geaardheid.
Ze gunt de oranje glitterbol Trump geen vijandige pose, maar gelooft in de overrompelende versie van vriendelijkheid, zo eentje van vlees en bloed, die me meteen deed denken aan een uitspraak van de Bitse komiek Ricky Gervais: be happy, it really annoys negative people.
De glimlach als wapen in de strijd voor het goede, met de hartelijke groeten van Mahatma Gandhi.
Op de video in de supermarkt bestaat het publiek van Baez uit vier meezingende enthousiastelingen, één kassamedewerker die het koud heeft (en in zijn handen blaast) en twee klanten die schouderophalend hun boodschappen afrekenen.
De bescheiden maar strijdvaardige Joan Baez zocht op maandag 20 januari 2025 geen groot podium, noch was er sprake van een liveverbinding met een gezaghebbend nieuwskanaal, maar verkoos zij de afdeling vleeswaren (en even later de afdeling ansichtkaarten) van een supermarkt in Woodside, California:
“Ain’t gonna let nobody turn me around
Turn me around
Turn me around
Ain’t gonna let nobody turn me around
Keep on walking, keep on talking
Marching on the Freedom Land”
Joan Baez is de natuurlijke versie van intelligentie, kortom een echte Mohikaan!
