Edith is onze hartsvriendin. Ik noem haar Edith, omdat ze zo heet.

Wij delen het verleden, toekomst en heden. Edith, een gescheiden vrouw met een schaterlach waar zelfs u u tegen zegt, heeft twee dochters. Ik noem ze Rachelle en Julia omdat ze zo heten.

Julia is het petekind van mijn zus en mij. Zij heeft de ogen van een engel. Rachelle heeft een belachelijk goede muzieksmaak voor haar leeftijd en met haar onderkoelde humor kan ze zo de bühne op. Die theaterschool die zij momenteel volgt is puur bezigheidstherapie voor haar. Talent is nu eenmaal geen schoolvak.

Op 3 december 2013 ontvang ik een e-mail van ene Irene Parran, medewerkster van de gemeente Eindhoven. Ik noem haar zo, omdat ze zo heet. In de brief word ik door mw. drs. H.T.M. Scholten (Wethouder van Jeugd, Welzijn en Zorg van de Gemeente Eindhoven) uitgenodigd  voor een bijeenkomst een dag later. Onderwerp: Informatie over het ‘Skaeve Huse’ project bij de Croy. De brief is getikt in lettertype Myriad, ik vermoed puntgrootte 10. Een lettertype dat een handschrift moet suggereren om de inhoud zo luchtig en persoonlijk mogelijk over te doen komen. De brief wordt informeel ondertekend door gewoon Lenie Scholten, omdat ambtenaren van mening zijn dat hun poten nog veel echter in de modder staan als je afziet van het gebruik van titels en voorletters.

Julia heeft een hondje. Sammy. Op een verjaardag hollen gemiddeld zeventien kinderen in een blinde vaart achter Sammy aan. Sammy poept in de lectuurbak, piest in de plantenbak en bij hoge nood ontlast Sammy in de achtertuin. Toen Edith de tijdelijke zorg over het onooglijk lelijke éénogige Costaricaanse hondje Cuca van haar broer toevertrouwd kreeg, merkte zij hoe goed Julia daarop reageerde. Zelfstudie van Edith naar het syndroom van Asperger waar Julia aan lijdt, bevestigde haar inschatting.

Skaeve Huse. Wat betekende het nu eigenlijk en voor wie is het project bedoeld? Het Deense ‘Skaeve’ betekent volgens de ene vertaalsite ‘merkbare verstoringen’, volgens de andere ‘schuin’ en volgens een derde ‘bevoordeeld’. ‘Huse’ blijkt op alle drie de websites ‘huizen’ te betekenen. Mooi zo. Tot zover de zelfstudie mijnerzijds.

Gelukkig verschaft een artikel in het lokale suffertje, ZondagNieuws Eindhoven, meer inzicht in dit project. Het college van burgemeester en wethouders lanceert met project Skaeve Huse een woonvoorziening voor de opvang van dak- en thuislozen. Het college wordt voorgezeten door burgemeester Rob van Gijzel. Een gladjanus van een politicus. Een harlekijn. Zo eentje die op commando lacht, maar ook ernstig kan kijken als de situatie daarom vraagt. Dan krijgt hij zo’n fraaie authentieke frons. Van Gijzel is van de PvdA, uiteraard. Hij die in toeval gelooft, heeft boter op het hoofd. Het kan maar weer eens gezegd zijn.

Je hebt mensen die lachen en mensen die lachen. Als Julia lacht dan breekt de zon door. Hardop, ongeremd en puur. Julia lacht met heel haar lijf. Alles doet mee. Laatst gingen we er mosselen eten. Ik zat aan het hoofd van de tafel. Rechts zaten Anita, Fabienne en Estelle. Links Edith, Rachelle en Julia. Een lange avond vol schaterlachende vrouwen. Sammy deelde in de gastronomische euforie door spontaan in de keuken te kakken. Edith deed de boel weg met een oude krant en deed alsof ze boos was op Sammy. Als Edith lacht, biggelen de tranen over haar wangen.

De volgende alinea is interessant.

Skaeve Huse’ zijn eenvoudige eenpersoonshuizen, speciaal voor mensen die door hun onaangepaste gedrag in een woonwijk overlast veroorzaken. Met Skaeve Huse, op een plek waar geen buren zijn die hinder ondervinden, wordt voorkomen dat deze kleine groep Eindhovenaren dakloos wordt of oneigenlijk gebruik moet maken van opvangvoorzieningen’.

Goed te weten dat wij, de bedrijven, voor de gemeente eigenlijk geen ‘echte’ buren zijn. Tevens vraag je je af vanaf welk moment asocialen, want daarover hebben we het hier, oneigenlijk gebruik maken van de reeds bestaande opvangvoorzieningen? Anders gevraagd: wanneer wordt eigenlijk oneigenlijk? En als de bonus deze woonvoorziening is, dan is het toch duidelijk dat de beroeps-aso zich nog asocialer zal gaan gedragen zodat eigenlijk vanzelf oneigenlijk gebruik wordt?

Als Edith met haar meiden naar verjaardagen gaat, moet zij Julia tijdig voorbereiden. Waar het is. Wie er komen. Hoe druk het wordt. Hoe groot de ruimte is. Hoe laat het gaat worden. Of ze zich ergens terug kan trekken als het teveel wordt. Maar dat moet Edith ook doen als ze op vakantie gaan. Of zomaar een dagje weg. Daarom is Julia altijd zo blij als zij weer thuis is. Thuis weet ze precies waar alles staat. Haar bed. Haar kledingkast. Haar fiets in de schuur. En Sammy natuurlijk. Want die hoort ook bij thuis.

Over de juiste uitspraak van ‘Skaeve Huse‘ zijn de meningen verdeeld. Ik geloof zelf niet in Skéve Huze, zoals de journalist van Studio040nl het uitspreekt. Ik ga meer voor Skève Hoese, dus de Helmondse variant. Bij Skéve, dus met een accent aigu, klinkt het minder ernstig. Bij de accent grave is het precies omgekeerd. Het woord zegt het al. Grave is erg in het Frans, en Fransen hebben altijd gelijk zoals we weten.

“Dus je moet denken aan….ja…beetje in de buurt van bedrijventerreinen…eh…andere..eh… gebieden maar op enigszins afstand van woongebieden… kleinschalig met toezicht en begeleiding ja waar zij gewoon…eh…hun leven kunnen leiden zonder dat anderen daar..eh…overlast van ervaren.”

Wethouder Lenie Scholten, van GroenLinks huize, heeft een grijs kordaat mannenkapsel. Ik denk dat ze veel in de natuur wandelt en graag feesten bezoekt waarop ze zo Afrikaans mogelijk mag dansen. Als ooit mijn doodvonnis wordt voorgelezen mag Lenie Scholten het doen. Met een zachte G en hopelijk veel accent aigu’s.

Na haar echtscheiding moest Edith haar koopwoning verlaten. Zij meldde zich bij de gemeente voor een urgentieverklaring voor een nieuwe woningruimte. Zij beriep zich vanzelfsprekend op het welzijn van met name Julia, haar dochter die lijdt aan het syndroom van Asperger. Juist mensen die aan deze stoornis lijden, zijn gebaat bij een vaste woonomgeving waarin de school ook in sociale zin een cruciale rol speelt. Enkele citaten die het probleem uitstekend schetsen:

“Veel mensen met het syndroom van Asperger voelen zich aangetrokken tot orde en routine, terwijl verandering in die routines en vaststaande ordes bij sommigen angstaanvallen of irritatie kan veroorzaken.” (www.aspergersyndroom.nl).

“Voor leerlingen met autisme is het belangrijk dat school structuur, duidelijkheid en voorspelbaarheid biedt. (…..) Voor kinderen met autisme moet ‘wie, wat,waar, wanneer en hoe’ altijd duidelijk zijn.” (www.autisme.nl).

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Barendrecht wordt voorgezeten door drs. J. (zeg maar Jan) van Belzen, lid van de Staatskundige Gereformeerde Partij. Ik houd hem, in het kader van de overzichtelijkheid, eindverantwoordelijk voor het welzijn van alle Barendrechters. Van Belzen lijkt me zo’n type die door de neus inademt als het te heet onder zijn voeten wordt. Dit soort godvrezende vuilnisbakken weet wel raad met gescheiden moeders van Rooms-Katholieke huize. Edith’s verzoek om een urgentieverklaring werd afgewezen en dus kon zij niet eens eigenlijk gebruik maken van de voorzieningen. De stap naar oneigenlijk ligt voor de hand, maar daarvoor heeft Edith dan weer teveel fatsoen.

Goed. De constructie die voor Edith is bedacht, snap ik niet helemaal. Het komt op het volgende neer: om leegstand van niet verkochte woningen te voorkomen, huurt Edith nu haar huidige woning. Of zoiets. Maar! Zodra de woning door de huidige eigenaar wordt verkocht, dan dient Edith de woning per onmiddellijk te verlaten. Waarheen? Ach dat vraagt Mieke Telkamp zich als sinds 1971 tevergeefs af. Edith probeert iedere avond voor het slapengaan het Zwaard van Damocles boven haar hoofd weg te dromen. En dat Sammy een keer zindelijk wordt.

Begin van het jaar ontving ik een kekke Nieuwsbrief van de gemeente Eindhoven. Het schrijven was in heldere kopjes verdeeld. Ongerustheid onder omwonenden. Beeldvorming over de bewoners. En ook Waarom de besluitvorming zo loopt. Interessante kost voor een democraat. Nederland staat bekend om haar overdemocratie: door het oeverloze gezwam van ontelbare commissies en colleges verloopt menig besluitvormingsproces stroperig. Hiervan is gelukkig géén sprake bij het Skaeve Huse project.  “Zo is afgesproken dat we één geschikte locatie voor Skaeve Huse voordragen. De locatie bij Croy voldoet aan alle criteria”.

De kogel is al door de kerk. Dat scheelt. Het bezoeken van de informatie-inloopbijeenkomsten is bij voorbaat zinloos. Het Skaeve Huse project is een schijnoplossing voortgekomen uit lafheid. Het legt de achilleshiel van onze samenleving bloot: uit angst wordt de empathie bij de verkeerde groepen gelegd.

Ik probeer in de Nieuwsbrief nog iets te zoeken over de overlast voor de bedrijven, met name de kans op inbraak na werktijd, of over de waardevermindering van de bedrijfspanden, maar daarvan wordt geen melding gemaakt. Bedrijven moeten niet zeiken want die komen niets te kort. Democratie 2.1 in Nederland. Wel zien we op de achterkant van de Nieuwsbrief een vage foto van een zwerver met een hond. Een golden retriever. En dat doet toch goed want ik ben gek op Golden Retrievers die hun kop een beetje scheef houden.

Maar ik heb een nog grotere zwak voor Sammy.

Skaeve Huse betekent ‘merkbare verstoringen’, ‘schuin’ en ‘bevoordeeld’. De vertalingen zijn alle drie waar, sluiten elkaar niet uit, maar versterken elkaar juist.

Woensdag 19 maart mogen we stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Van GroenLinks en de PvdA krijg je een linkse directe, van de SGP komt de vloek van boven. De kans dat ik een seizoenkaart voor Ajax koop is groter dan dat ik ooit op een van deze drie partijen zal stemmen.

Ik? Ik stem woensdag op de Lijst Julia, waarmee de lage opkomst bij Stembureau 5 in de Verrijzeniskerk, Springerstraat 340, gemeente Rotterdam-Prins Alexander, deels verklaard moge zijn.

***

Dankbetuiging:

Oprechte dank aan Edith, Julia en Rachelle voor hun hulp bij de totstandkoming van dit blog. Door mij meer inzicht te verschaffen in de ins en outs van Julia’s syndroom, vragen zij impliciet meer aandacht voor dit maatschappelijk probleem. Julia laat weten het erg belangrijk te vinden dat dit probleem meer aandacht krijgt.

Persoonlijke noot van de auteur:

Ik heb het blog met plaatsvervangende schaamte jegens de verantwoordelijke ambtsdragers en ambtenaren geschreven. Ik ben me ervan bewust dat ik eigenlijk een oneigenlijk verband trek tussen twee fenomenen die de ambtsdragers in kwestie maar al te graag los van elkaar zien. Ik niet. Ik ben Spookrijder.

Bronnen:

www.aspergersyndroom.nl

www.autisme.nl